Từ rất lâu, kim cương đã được xem là biểu tượng của sự vĩnh cửu với vẻ đẹp rực rỡ và giá trị vượt thời gian. Nhưng giữa muôn lời ca ngợi, có một câu hỏi ít người thật sự dừng lại để nghĩ kỹ: “Liệu rằng kim cương có hư tổn hay không?”
Vậy hôm nay, bạn hãy cùng PNJ tìm hiểu câu trả lời cho câu hỏi này nhé!
1. Vì sao kim cương được xem là loại trang sức quý giá?
1.1. Hình thành từ kết tinh hiếm có giữa tự nhiên và thời gian
Để giải thích cho nguyên nhân vì sao kim cương nhận được nhiều lời khen ngợi thì trước tiên cần kể đến nguồn gốc tự nhiên của loại đá quý này. Kim cương được hình thành sâu hàng trăm ki-lô-mét dưới lòng đất, nơi nhiệt độ khắc nghiệt từ 900 – 1.300 độ C và áp suất khủng khiếp gấp hàng chục nghìn lần bề mặt Trái Đất. Trải qua hàng triệu, thậm chí hàng tỷ năm, những tinh thể carbon đơn chất mới đủ điều kiện kết tinh thành kim cương – thứ vật chất tự nhiên cứng nhất từng được biết đến.
Phần lớn kim cương hình thành ở 200km sâu dưới lòng đất, nơi nhiệt độ khắc nghiệt từ 900 – 1.300 độ C và áp suất khủng khiếp gấp hàng chục nghìn lần bề mặt Trái Đất.
(Nguồn ảnh: gia.edu)
Những viên kim cương ấy, sau khi được đưa lên mặt đất bởi các sự kiện địa chất và kết hợp với nghệ thuật chế tác, đã trở thành biểu tượng của sự hoàn mỹ. Cấu trúc tinh thể đặc biệt cho phép kim cương phản xạ ánh sáng rực rỡ và giữ độ sáng bóng gần như vĩnh viễn. Đó là lý do vì sao kim cương luôn được tôn vinh như “tinh hoa của thời gian”.
Và để mang lại sự tiêu chuẩn hóa và minh bạch hơn cho thị trường, vào giữa thế kỷ 20, Viện Ngọc học Hoa Kỳ (GIA) đã phát triển hệ thống phân loại chất lượng kim cương 4Cs (Carat, Cut, Clarity, Color – Trọng lượng, Chất lượng chế tác, Độ tinh khiết, Màu sắc). Từ đó, thị trường kim cương, trang sức kim cương cũng được thúc đẩy và phát triển mạnh mẽ cho đến ngày nay.
1.2. Tuyên ngôn của bản lĩnh & đẳng cấp
Hiện tại, kim cương, trang sức kim cương có thể được xem là tuyên ngôn của bản lĩnh và đẳng cấp vì hội tụ cả giá trị vật chất lẫn tinh thần. Sự quý hiếm, độ cứng vượt trội và tiêu chuẩn 4Cs khắt khe khiến kim cương trở thành biểu tượng của sự hoàn hảo. Bên cạnh đó, nguồn gốc hình thành dưới áp lực khắc nghiệt của tự nhiên cũng gợi lên ý nghĩa về sức mạnh và sự kiên định. Chọn kim cương làm trang sức không chỉ để làm đẹp, mà đó còn là cách chủ sở hữu khẳng định bản lĩnh và giá trị bản thân một cách tinh tế.
1.3. Đại diện cho tình yêu vĩnh cửu
Là vật liệu “cứng” nhất hành tinh và sở hữu vẻ đẹp không dời đổi, kim cương cũng được xem như hình ảnh ẩn dụ cho một tình yêu vĩnh cửu. Vì thế, nhẫn kim cương từ bao lâu nay đã gắn liền với lời hứa trọn đời, là dấu mốc của sự gắn bó và cam kết sâu sắc giữa hai người. Ánh sáng lấp lánh của trang sức kim cương trong những khoảnh khắc lãng mạn sẽ tượng trưng cho niềm vui, sự thăng hoa và những phút giây đong đầy hạnh phúc của tình yêu.
1.4. Vật phẩm lan tỏa năng lượng tích cực
Với nhiều người, một viên kim cương “sạch” và “hợp” không chỉ là món trang sức quý, mà còn là nguồn năng lượng tích cực khơi dậy sự tự tin và cảm giác bình an. Từ góc nhìn khoa học, khi bạn chăm chút và ngắm nhìn món trang sức yêu thích, não sẽ tiết ra dopamine và oxytocin – hai “hormone hạnh phúc” giúp bạn thấy hài lòng và an tâm. Theo thời gian, viên kim cương, trang sức kim cương sẽ trở thành “vật neo” cảm xúc – chỉ cần chạm vào hay nhìn thấy, bạn liền được nhắc nhớ đến cảm giác tự tin, vui vẻ.
2. Những lầm tưởng thường gặp về kim cương
2.1. Kim cương sẽ không bao giờ hư tổn?
Có một sự thật, chính vì được tôn vinh là “vĩnh cửu”, nhiều người lầm tưởng rằng kim cương không thể hư tổn. Thực tế, kim cương là vật liệu cứng nhất nhưng không phải bền nhất trên hành tinh. Đây là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau, mà chỉ khi hiểu rõ, bạn mới có thể thật sự trân trọng và bảo vệ được giá trị của loại đá quý này.
Theo Viện Ngọc học Hoa Kỳ (GIA), độ bền của một viên đá quý được xác định bởi ba yếu tố: độ cứng, độ dai và độ ổn định. Kim cương đạt điểm tuyệt đối 10/10 trên thang Mohs về độ cứng. Tuy nhiên, độ cứng 10 Mohs chỉ là một con số đại diện. Thực tế, GIA giải thích rằng cấu trúc tinh thể của kim cương có những “thớ” (phương) cứng hơn và những “thớ” “mềm” hơn. Phương “mềm” nhất vẫn cứng hơn 9 Mohs nhưng nó mềm hơn đáng kể so với phương “cứng” nhất của chính viên kim cương đó. Điều này nghĩa là gần như không có vật liệu nào khác có thể làm trầy xước kim cương, nhưng chính kim cương lại có thể tác động gây trầy xước cho nhau.
Tiếp theo, cấu trúc tinh thể của kim cương lại có những hướng mà liên kết nguyên tử yếu hơn được gọi là mặt cát khai. Nếu xảy ra một cú va đập đủ mạnh và chính xác vào một trong bốn hướng mặt cát khai này, viên kim cương vẫn có thể bị hư tổn. Chính vì thế, dù cứng đến đâu, kim cương vẫn có “gót chân Achilles” – đó là độ dai chỉ ở mức tốt (Good) chứ không phải “xuất sắc” (Exceptional) theo GIA.
Kim cương sở hữu độ cứng 10/10 nhưng độ dai chỉ ở mức Tốt (Good)
(Nguồn ảnh: gia.edu)
Còn về độ ổn định, kim cương có khả năng chống lại hầu hết hóa chất thông thường và dẫn nhiệt cực tốt nhưng lại nhạy cảm với sốc nhiệt. Điều này có nghĩa là sự thay đổi nhiệt độ với biên độ lớn và đột ngột có thể gây ra sự giãn nở hoặc co lại không đồng đều trong cấu trúc tinh thể, tạo ra các vết nứt và có thể làm các vết nứt có sẵn trong kim cương lan rộng. Dĩ nhiên, điều này hiếm khi xảy ra trong điều kiện sử dụng hằng ngày nhưng đây cũng là cơ sở để bạn hiểu rằng “vĩnh cửu” không đồng nghĩa với kim cương không thể hư tổn.
Bên cạnh các yếu tố về tính chất tự nhiên thì hình dáng (Shape) và giác cắt (Cutting) cũng ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền của một viên kim cương. Những viên kim cương có kiểu dáng sở hữu góc nhọn như Princess, Marquise, Pear,… thường có rủi ro cao hơn khi sử dụng hằng ngày. Nguyên nhân nằm ở cơ chế phân bổ lực: khi xảy ra một va chạm, dù rất nhẹ, toàn bộ lực sẽ bị dồn vào đúng điểm nhọn siêu nhỏ ấy.
Ngược lại, giác cắt Round Brilliant lại được xem là an toàn nhất. Thiết kế tròn không có bất kỳ góc nhọn nào, giúp lực tác động được phân tán đều trên toàn bộ viên đá. Ngoại trừ phần culet nhỏ ở đáy, kim cương tròn gần như không tạo ra điểm yếu có nguy cơ tập trung lực, vì vậy được đánh giá là an toàn nhất cho người dùng thường xuyên.
Viên kim cương với giác cắt Round Brilliant được xem là an toàn nhất trong sử dụng
Như vậy, tóm lại là: Kim cương có độ cứng 10/10 theo thang Mohs nhưng vẫn có khả năng bị hư tổn.
2.2. Sử dụng trang sức kim cương thì không cần chăm sóc?
Chính vì lầm tưởng rằng kim cương không bao giờ hư tổn nên có những người ít quan tâm đến việc chăm sóc món trang sức kim cương của mình. Nhưng như đã phân tích, kim cương cũng có những đặc tính dẫn đến hư tổn. Bên cạnh đó, trang sức kim cương có nghĩa là kim cương kết hợp cùng các kim loại khác như vàng, bạch kim,… Vì thế mà những tác nhân ảnh hưởng đến bề mặt kim loại, nước xi như hóa học (môi trường, hóa chất,…), vật lý (va chạm, ma sát,…) hoàn toàn có thể tác động đến chất lượng và độ bền của trang sức kim cương. Cho nên vốn bản chất kim cương dù cứng đến đâu thì khi được chế tác thành trang sức kim cương vẫn cần được chăm sóc đúng cách để giữ vẻ đẹp rực rỡ ban đầu.
Ngoài ra, người sở hữu và trang sức luôn có một mối quan hệ hai chiều: trang sức vừa tác động đến người sở hữu, vừa bị ảnh hưởng bởi hành vi sử dụng và môi trường xung quanh. Vậy nên, khi bạn chăm sóc trang sức là bạn cũng đang chăm sóc chính nguồn năng lượng của mình. Nếu diễn giải theo các cơ chế tâm lý và thần kinh trong hành trình trải nghiệm trang sức, một món trang sức “sạch” sẽ cộng hưởng với một tâm trí “sạch”. Năng lượng tích cực chỉ thực sự phát huy tối đa công dụng khi có sự hòa hợp giữa một vật phẩm được trân trọng và một người chủ sở hữu có niềm tin tích cực.
Từ những lý do trên, có thể kết luận rằng, chú trọng việc chăm sóc trang sức kim cương đúng cách chính là biểu hiện cao nhất của sự trân trọng – không chỉ với vẻ đẹp bên ngoài mà còn với giá trị hữu hình và vô hình mà vật phẩm ấy mang lại cho bạn.
3. Những lưu ý quan trọng khi mua kim cương rời – trang sức kim cương
3.1. Xác định mục đích sử dụng
Trước hết, khi chọn mua kim cương hoặc trang sức kim cương, bạn nên xác định rõ mục đích sử dụng của mình: sẽ sử dụng mỗi ngày, hay chỉ trong những dịp đặc biệt? Câu trả lời sẽ giúp bạn chọn được kiểu dáng và chất liệu phù hợp nhất. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền của trang sức kim cương khi sử dụng lâu dài.
Nếu bạn sử dụng trang sức kim cương hằng ngày, hãy chọn các thiết kế chắc chắn, ít chi tiết, hoa văn.
Những thiết kế đơn giản, ít chi tiết, hoa văn sẽ thích hợp để bạn sử dụng hàng ngày
Nếu bạn chỉ sử dụng trang sức kim cương trong các dịp đặc biệt, bạn có thể chọn các kiểu dáng tinh xảo, cầu kỳ để món trang sức đồng hành cùng bạn nổi bật ở mọi nơi bạn đến.
Những thiết kế tinh xảo, cầu kỳ sẽ đồng hành cùng bạn ở những dịp cần sự nổi bật
3.2. Chọn thương hiệu uy tín & kiểm tra kỹ giấy kiểm định
Nếu bạn mua sắm kim cương, trang sức kim cương dưới 4.0mm (4 ly) thì sẽ không có giấy kiểm định. Vì thế, hãy chọn thương hiệu uy tín trên thị trường để đảm bảo chất lượng kim cương.
Còn nếu bạn chọn mua các sản phẩm kim cương trên 4.0mm, ngoài việc lựa chọn các thương hiệu uy tín, hãy nhớ luôn kiểm tra giấy kiểm định để đảm bảo tính minh bạch và chất lượng của viên đá. Các thông tin cần bạn kiểm tra kỹ càng như:
- Giấy kiểm định có được cấp bởi các tổ chức uy tín như GIA, PNJ Lab,… hay không
- Đối chiếu mã số kiểm định trên giấy với mã laser khắc trên vành kim cương để đảm bảo viên đá đúng chuẩn giấy.
- Chú ý các thông tin cốt lõi 4Cs (Carat, Cut, Clarity, Color – Trọng lượng, Chất lượng chế tác, Độ tinh khiết, Màu sắc)
Những bước kiểm tra này giúp bạn đảm bảo rằng kim cương mình sở hữu là thật, chất lượng chuẩn và xứng đáng với giá trị đầu tư.
3.3. Kiểm tra kỹ càng sản phẩm trước khi nhận bàn giao
Trước khi nhận bàn giao, bạn cũng nên chủ động kiểm tra sản phẩm để đảm bảo chất lượng và sự phù hợp với bản thân. Hãy quan sát kỹ bề mặt viên đá, độ hoàn thiện của ổ chấu và phần kim loại. Đồng thời, bạn đừng quên đeo thử để xem cảm giác đeo có vừa vặn, thoải mái hay không.
Thêm vào đó, một việc mà nhiều người thường bỏ qua là yêu cầu tư vấn viên hướng dẫn cách chăm sóc và bảo quản trang sức đúng cách. Đây là kiến thức quan trọng để trang sức luôn mới và an toàn trong suốt quá trình sử dụng.
4. Bí quyết sử dụng & bảo quản kim cương để luôn sáng đẹp & bền lâu
4.1. Khi sử dụng trang sức kim cương
Một số nguyên tắc cơ bản bạn cần nhớ khi sử dụng trang sức kim cương như:
- Giữ kim cương luôn sạch để đảm bảo độ lấp lánh của sản phẩm
- Hạn chế sử dụng khi vận động mạnh để giảm thiểu rủi ro va chạm
- Tránh xa các môi trường có các yếu tố ảnh hưởng đến kim loại – nước xi như chất tẩy rửa, dầu mỡ,…
4.2. Khi cất giữ kim cương, trang sức kim cương
Như đã nói ở trên, kim cương có thể làm trầy kim cương và các loại trang sức khác. Vì thế, việc cất riêng từng món trang sức kim cương là cách đơn giản nhất để giữ cho tất cả các món trang sức tránh khỏi những hư tổn không đáng có. Cách bảo quản tốt nhất là cất giữ riêng biệt kim cương, trang sức kim cương trong hộp có lót vải mềm.
4.3. Thường xuyên kiểm tra định kỳ hoặc ngay khi phát hiện bất thường
Ngoài việc vệ sinh trang sức kim cương tại nhà đúng cách thì kiểm tra định kỳ 6 tháng/lần tại cửa hàng sẽ giúp bạn phát hiện sớm nếu chấu giữ đá bị lỏng hoặc viên đá có dấu hiệu hư tổn. Một “chẩn đoán sớm” luôn tốt hơn “sửa chữa muộn”, đặc biệt với những món trang sức có giá trị cao và ý nghĩa tinh thần lớn như trang sức kim cương.
Bên cạnh đó, việc làm sạch và đánh bóng định kỳ cũng vô cùng cần thiết. Điều này sẽ giúp món trang sức kim cương luôn đẹp như mới để giữ được giá trị kinh tế cũng như giá trị tinh thần.
5. Muốn thu đổi kim cương? Hãy nhớ những điều này!
5.1. Giữ thông tin mua bán (hóa đơn) & giấy kiểm định (nếu có)
Nếu bạn có ý định thu đổi hoặc nâng cấp món trang sức của mình, hãy giữ đầy đủ thông tin mua bán (hóa đơn) & giấy tờ kiểm định (nếu có). Đó là cơ sở để chứng minh nguồn gốc, chất lượng của kim cương để bảo vệ quyền lợi của bạn.
5.2. Tình trạng thực tế quyết định nhiều đến giá trị và trải nghiệm thu đổi
Một viên kim cương nếu có dấu hiệu hư tổn sẽ mất đi một phần giá trị đáng kể. Thêm vào đó, thông thường sản phẩm kim cương phát hiện hư tổn ngoài mức cho phép của thương hiệu sẽ mất thêm thời gian để xác định lại chất lượng và giá trị. Vì vậy, sử dụng và bảo quản tốt không chỉ giúp kim cương luôn sáng đẹp, giúp giữ được giá trị đầu tư lâu dài và mà còn giúp bạn tiết kiệm thời gian trong quá trình thu đổi.
5.3. Không phải mọi loại kim cương đều có cùng chính sách thu đổi
Các thương hiệu trang sức luôn cam kết tỷ lệ thu đổi với khách hàng một cách rõ ràng tùy thuộc vào nhóm sản phẩm. Vì thế, khi mua hàng, bạn hãy chủ động hỏi rõ về chính sách thu đổi để được tư vấn minh bạch ngay từ đầu. Từ đó, bạn có thể cân nhắc để đưa ra quyết định mua sắm hợp lý nhất.
Tóm lại, kim cương thật sự được xem như biểu tượng của sự vĩnh cửu. Sự “vĩnh cửu” ấy không nằm ở chỗ kim cương không thể hư tổn mà ở việc kim cương mang trong mình giá trị vượt thời gian. Nếu là người yêu thích và mong muốn sở hữu kim cương, trang sức kim cương, bạn hãy chủ động trang bị cho mình kiến thức để biết cách chọn lựa cũng như sử dụng & chăm sóc đúng cách nhé!
Bài viết có tham khảo các tài liệu:
1. More than the Mohs Scale – Understanding Gem Durability Published March 14 (More than the Mohs Scale | Understanding Gem Durability | GIA 4Cs)
2. How to Protect Your Diamond from Chipping, Al Gilbertson, May 5, 2016 (How to Protect Your Diamond from Chipping)
3. Diamond Care and Cleaning Guide (Diamond Care and Cleaning Guide)
4. How to Protect Your Diamond from Chipping (How to Protect Your Diamond from Chipping)
